Triết Lý Obangsaek Trong Văn Hóa Hàn Quốc

Triết lý Obangsaek hay còn gọi là triết lý ngũ hành, là một trong hai hướng phát triển của âm dương. Âm dương – ngũ hành là các yếu tố chi phối mạnh mẽ đến văn hóa các nước phương Đông. Trải qua nhiều thế kỉ nghiên cứu và phát triển, người phương Đông đã khái quát được các bộ năm thuộc tính tương ứng với ngũ hành (ngũ tạng, ngũ phủ, ngũ quan, ngũ chất,…). Do đó, trong văn hóa Hàn Quốc, triết lý Obangsaek với 5 màu sắc xuất hiện rất nhiều trong ẩm thực.

1. Triết lý Obangsaek trong ẩm thực Hàn Quốc

Nếu bạn để ý sẽ thấy năm màu sắc cố định thường xuất hiện trong các món ăn Hàn Quốc. Đó là đen, đỏ, xanh, trắng và vàng. Và theo quan niệm của người Hàn thì năm màu sắc này tượng trưng cho ngũ hành. Sự kết hợp đầy đủ các màu sắc này trong ẩm thực không chỉ giúp âm dương hài hòa mà còn giúp cân bằng vạn vật.

Panchan – các món ăn kèm trong bữa cơm người Hàn

Màu đen tương trưng cho thủy, xanh tượng trưng cho mộc, màu đỏ tượng trưng cho hỏa, màu trắng tượng trưng cho kim và màu vàng tượng trưng cho thổ. Ngoài ra, năm màu này cũng tượng đông, tây, nam, bắc và trung tâm. Ngoài ra, năm màu sắc này còn tượng trưng cho các vị chua, cay, mặn, ngọt, đắng. Theo người Hàn, món ăn đủ ngũ vị như trên sẽ giúp ngon miệng hơn và đầy đủ dưỡng chất hơn.

2. Các loại thực phẩm tượng trưng cho các màu trong triết lý Obangsaek

Màu đen thường bao gồm các loại thực phẩm có màu đen như đậu đen, vừng đen, rong biển, mộc nhĩ… Màu đen đại diện cho hành thuỷ, nước đi cùng với thận, do đó những người thận yếu ăn đậu đen sẽ có tác dụng hiệu quả trong việc làm giảm bệnh tiết niệu.

Màu đỏ bao gồm các loại thực phẩm có màu đỏ như ớt đỏ, tiêu đỏ… Các thực phẩm có tác dụng bổ máu và thúc đẩy lưu thông máu tốt hơn. Vì chất capsaicin trong ớt cũng có thể tăng nhiệt độ cơ thể, tăng nhịp tim, thúc đẩy tuần hoàn máu.

Màu xanh thường là các loại rau như dưa chuột, hành lá, cần tây, rau xanh… Các thực phẩm màu xanh rất có ích cho tim và nó còn giúp gan và ruột hoạt động tốt hơn. Ví dụ, ăn dưa chuột cả vỏ sẽ giúp tăng tiết dịch tiêu hoá và chất xơ trong dưa chuột góp phần quét sạch các tạp chất tồn dư trong ruột.

Màu trắng bao gồm khoai tây, hành tây, củ cải, giá đỗ, tỏi… Các thực phẩm này được đánh giá là tốt cho phổi và cơ quan hô hấp. Theo các nghiên cứu, hàm lượng allicin cao trong tỏi làm giảm viêm và chống nhiễm trùng. Nó phá bỏ các tế bào gốc tự do và có thể giúp cải thiện bệnh hen suyễn.

Màu vàng thường là bí ngô, khoai lang, trứng… Các loại thực phẩm màu vàng giúp dạ dày hoạt động ổn định và kích thích thèm ăn. Ví dụ, khoai lang cực kì tốt cho dạ dày vì hàm lượng chất xơ cao nên ngăn ngừa táo bón đồng thời làm tiêu hóa thức ăn nhanh hơn.

3. Các món ăn được chế biến theo triết lý Obangsaek

Với ý nghĩa của từng mau sắc kể trên thì từ xa xưa, người Hàn đã luôn chú trọng 5 màu sắc này trong văn hóa ẩm thực mình. Cùng June Noodle House điểm qua một vài món ăn để thấy được sự tương đồng trong chúng.

a. Cơm trộn – Bibimbap

Món ăn đầu tiên không thể nhắc đến là món cơm trộn nổi tiếng của Hàn Quốc. Nhìn vào một tô cơm trộn, bạn sẽ dễ dàng nhận ra 5 màu sắc quen thuộc: màu đen từ nấm và rong biển, màu đỏ từ ớt và cà rốt, màu xanh của các loại rau và dưa leo, màu trắng của cơm, màu vàng của trứng.

b. Cơm cuộn – Kimbap

Thêm một món ăn bạn không thể bỏ qua khi nhắc tới triết lý Obangsaek. Chỉ cần nhìn vào cuộn cơm, bạn sẽ nhận ra 5 màu sắc đặc trưng. Thành phần nguyên liệu không khác cơm trộn là bao. Chỉ khác nhau là bibimbap thì trộn lên còn kimbap thì đem cuộn lại.

c. Nem cuốn cửu vị – Guijeolpan

Món nem cuốn cửu vị vốn là món ăn hoàng gia dành cho giới quý tộc ngày xưa ở Hàn. Tuy rằng nem cuốn cửu vị gồm chín loại thực phẩm khác nhau nhưng khi nhìn vào bạn sẽ dễ dàng nhận ra 5 màu sắc quen thuộc. Nguyên liệu của nem cuốn phụ thuộc vào từng mùa, mỗi thời điểm một loại nem cuốn khác nhau.

d. Miến trộn – Japchae

Khi bạn nhìn vào một tô miến trộn, bạn sẽ nhận ra ngay triết lý Obangsaek. Với miến tượng trưng cho màu trắng, rau tượng trưng cho màu xanh, cà rốt tượng trưng cho màu đỏ, trứng tượng trưng cho màu vàng, và nấm tượng trưng cho màu đen.

Tất nhiên ở Hàn Quốc không chỉ có 4 món ăn trên là theo triết lý ngũ hành mà còn rất nhiều món ăn khác. Bạn có thể đến June Noodle House thưởng thức một trong các món ăn trên để hiểu thêm về triết lý Obangsaek cũng như các món ăn nổi tiếng khác.